Atelektazi Nedir?
Atelektazi, fiziksel bir tıkayıcı nedeniyle akciğerin tamamı veya bir kısmına hava gidememesi ve sonuç olarak ilgili akciğerin veya kısmının şişememesi olarak tanımlanabilecek bir hastalıktır.
Akciğerlerimiz soluk borusunu (trakea) takiben dallanma benzeri bronş sistemiyle devam eden borular ve alveol adı verilen, gaz değişiminin gerçekleştiği nihai kesecikler ile sonlanır.
Bronşların mukus tıkaçları, bronş içi tümörler ve yabancı cisimler nedeniyle içeriden kapanması veya bronş dışı tümör, genişlemiş damarlar veya büyümüş lenf düğümleri gibi sebeplerle dış bası nedeniyle kapanması sonucunda ilgili bronşun bağlı bulunduğu akciğer kısımlarına hava ulaşamaz ve bu kısımlar solunuma katılamaz.
Bunların yanı sıra, sigara kullanımının ciddi bir risk olduğu atelektazi hastalığı kimi ameliyatlar ve çeşitli göğüs hastalıkları sonrasında da ortaya çıkabilmektedir.
Belirtiler
Atelektazi Belirtileri Nelerdir?
Atelektazi herhangi bir bulgu göstermeyebileceği gibi, kendisine eşlik eden veya sebep olan hastalıkların belirtileriyle beraber aşağıdaki şekilde ortaya çıkabilir:
- Nefes darlığı
- Hava açlığı
- Hızlı ve yüzeyel soluma
- Uzun süreli öksürük
- Hırıltı
Tanı Yöntemleri
Detaylı bir tıbbi öykü ve muayenenin ardından hekiminiz tanıyı netleştirmek için aşağıdaki gibi kimi tetkiklere başvurabilir:
Akciğer Röntgeni
Atelektazinin saptanmasında genelde ilk kullanılan tetkiktir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT)
Akciğerin detaylı görüntülenmesi sağlanarak atelektazinin akciğerin hangi kısmını etkilediği tespit edilebilir.
Arteriyel Kan Gazı
Bu testi, kanda oksijen, karbondioksit ve bir takım bileşenlerin miktarını kontrol eder ve kanın asitlik düzeyini saptar. Solunum sıkıntısının derecesini tayin etmek için kullanılır.
Bronkoskopi
Ana solunum yolları ve bronşlara gönderilen bir kamera ile bronş sistemindeki darlık ve tıkanıklıkların tespit edilmesini sağlar.
Tedavi Yöntemleri
Atelektazi Nasıl Tedavi Edilir?
Atelektazi tedavisinde atelektaziye neden olan durumun mümkünse ortadan kaldırılması amaçlanmaktadır. Mukus tıkaçlarını seyrelterek öksürük ile dışarı atılabilmesi için kimi ilaçlara başvurulabilir. Solunum fizyoterapisi ile mukus tıkaçlarının dışarı atılması, akciğer kapasitesinin arttırılması ve akciğerlerin alt kısımlarına daha rahat hava girişi sağlanabilir.
Hekiminiz atelektazinin akciğer enfeksiyonları nedeniyle ortaya çıktığı düşünüyorsa, uygun antibiyotikler tedavinin bir parçası olarak kullanılabilir.
Özellikle ameliyat sonrası komplikasyon olarak ortaya çıkan atelektazilerde oksijen desteği sağlanarak tedavi mümkün olabilmektedir.
Yabancı cisim nedeniyle olduğu saptanan atelektaziler bronkoskopi esnasında yabancı cismin mümkünse çıkarılmasıyla çözülebilir.
Eskiden geçirilmiş akciğer enfeksiyonları gibi nedenlerle oluşan uzun süreli (kronik) atelektazilerde, hastalık odağı olan bölge tekrarlayan akciğer enfeksiyonlarına yol açabilir. Bu gibi durumlarda atelektazi odağı olan parça cerrahi olarak çıkartılarak hem hastalığın tedavisi, hem de ileride gelişebilecek tekrarlayan akciğer enfeksiyonlarının önlenmesi sağlanabilir.
