Riskli Gebelik Nedir?

Gebelik sürecini yaşayan anne adayının vücudundaki değişimler ve hastalıklar (mevcut hastalıklar) ya da hamilelikten sonra ortaya çıkan bazı sorunlar sonucu riskli gebelik durumu oluşabilir. Böyle bir durumda tetkikler sonucunda riskli gebelik ya da yüksek riskli gebelik tanısı da ilgili doktorlar tarafından konabilir. Riskli gebelik, bazı durumlarda hem gebelik yaşayan annenin hem de anne karnındaki bebeğin sağlığını ve hayatını tehdit eden ciddi sonuçlara neden olabilir. Bu tip gebelikler riskli gebelik doktoru (perinatolog) tarafından yakından izlenmelidir.

Pek çok hastane ve klinik bünyesinde yer alan Perinatoloji servisleri gebe kadınların ve bebeklerinin sağlığını takip ederek anne karnındaki bebeğin anormalliklerinin erken teşhisini, kromozomal anormalliklerin tespitini, düşükleri ve hatta ölü doğumların engellenmesini sağlayan çalışmalar yapmaktadır.

Riskli gebelikte doğrudan veya dolaylı şekilde payı olan bazı faktörler öne çıkmaktadır. Öncelikle hamile kalınan yaş en önemli faktörlerden biridir. Eğer anne adayının yaşı 17’den küçük ya da 35’den fazla ise bu gebelik riskli gebelik sayılacaktır. Gebelik için anne adayının yumurta hücresi fonksiyonlarının çok iyi çalışması gerekir. 17 yaşından önce yumurta fonksiyonları düzensizdir, 35 yaşından sonra da fonksiyon azalmış olur. Bu yüzden gebelik riskli geçer.

Anne adayındaki bazı tıbbi durumlar da riskli gebeliği meydana getirir. Bunlar; diyabet, HIV virüsü, yüksek tansiyon, böbrek sorunları, otoimmün sorunlar, çeşitli enfeksiyonlar, solunum problemleri ve kalp hastalıklarıdır. Ayrıca daha evvel düşük yapılmışsa veya ailede düşük hikayesi varsa genetik açıdan riskli gebelik söz konusudur. Doktor kontrollerinde fetüste ultrason görüntülemesi esnasında bazı sorunlar da tespit edilebilir. Fetüste gelişim sorunu olduğunu fark eden doktor hemen riskli gebelik teşhisi koyarak sık bir rutinde kontrole davet edecektir.

Riskli gebeliğin erken dönemde teşhis edilmesi ve önlemlerin en güzel şekilde alınabilmesi için ultrasonografi ve kan testleri ile gebelik sırasında gerekli olan tarama testleri muhakkak yapılmaktadır. Anne adayındaki bazı belirtilerden yola çıkarak veya rutin kontrollerde fark edilen riskli gebelik durumu için pek çok test yapılarak kesin tanı ve teşhis sağlanmaktadır. Örneğin; en çok görülen riskli gebelik problemlerinden olan down sendromlu bebekler için öncelikle amniosentez (bebeğin bulunduğu kese sıvısından örnek alma işlemi) yapılır. Bu işlemi uzman doktor, ultrasonografi ve genetik uzmanı ekipleri birlikte yapar.

Normal gebelik sürecinde de tüm gebe kadınlara kadın hastalıkları ve doğum uzmanları tarafından 17 – 22 haftalık süre arasında fetal anomali taraması muhakkak yapılır. Fetal anomali taraması (ultrasonografi yöntemi ile) bebekte bir anormallik olup olmadığını araştırmak için yapılan rutin bir kontroldür. Bu tarama sonucunda riskli bir durum gözlenirse, ayrıntılı inceleme için anne adayı detaylı ultrasonografi incelemesine gönderilir. Perinatoloji uzmanı anne adayını muayene ederken ayrıntılı ultrasonografi çekimleri ile birlikte diğer tanı testlerini (kan, hormon ve idrar testleri) de değerlendirerek riskli gebelik sorunu kesin olarak teşhis eder.